ICANN là gì? Các cơ chế và chính sách quan trọng cần biết của ICANN

ICANN là gì?

ICANN viết tắt của Internet Corporation for Assigned Names and Numbers là tổ chức quản lý tên miền trên toàn thế giới. Vậy nhiệm vụ chính của tổ chức ICANN là gì? ICANN quản lý hệ thống dữ liệu, cấp phát địa chỉ IP,…đảm bảo sự ổn định của internet. 

ICANN là tập đoàn internet cấp số và tên miền. Đây là tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở đặt tại California, United States. ICANN được thành lập vào năm 1998.

Nhiệm vụ của ICANN là gì?

ICANN có nhiệm vụ giám sát các công việc liên quan đến internet. IANA ICANN quản lý không gian địa chỉ IP (IPv4 và IPv6) và phân phối các khối địa chỉ đến các cơ quan đăng ký internet khu vực.

Các hoạt động cụ thể như:

• Quản lý cơ sở dữ liệu và hệ thống tên miền trên internet.
• Quản lý, thực hiện phân phối và ủy quyền cấp phát địa chỉ IP cho các khu vực.
• Ban hành những chính sách đảm bảo sự phát triển và quốc tế hóa hệ thống tên miền cấp cao (Top-level Domain).

Nguyên tắc hoạt động của ICANN là đảm bảo sự ổn định của hoạt động internet, thúc đẩy sự cạnh tranh và đạt được sự đại diện của cộng đồng internet trên toàn cầu.

Các chủ thể trong ICANN là gì?

• Registry Operator: là cơ sở dữ liệu dùng để lưu tất cả các tên miền cùng loại TLD (.com,.net,.org…). Danh mục này sẽ được quản lý bởi NIC (network information center).
• Registrar: là những công ty được ủy quyền để bán tên miền. Đây là nơi mà các bạn mua tên miền và tham khảo bảng giá tên miền.
• Registrant: Là khách hàng đăng ký mua tên miền sau cùng.
• Reseller: Là nhà đăng ký đại diện cho khách hàng. Thường không có quan hệ với ICANN.

Hoạt động giữa các chủ thể

Hoạt động này bao gồm hai phần:

• Bắt đầu từ vị trí của khách hàng
• Kết thúc ở Registry Operator

Khách hàng khi đăng ký tên miền sẽ đóng một khoản phí bao gồm 2 phần cho Registrar  gồm:

• Phí cho ICANN
• Phí đăng ký dịch vụ.

Registrar tiếp tục đóng một khoản phí khác cho ICANN gồm:

• ICANN fee (thu từ khách hàng)
• Phí nhận ủy quyền từ ICANN

 Ngoài ra, còn có một khoản phí nữa Registrar phải đóng cho Registry Operator.

Các cơ chế bảo vệ tên miền của ICANN

Chương trình đăng ký tên miền cấp cao nhất mới của ICANN là một trong những vấn đề đang nhận được rất nhiều sự quan tâm. Bởi tầm quan trọng của các vấn đề chính trị, văn hóa, kinh tế,… trong tên gọi quốc gia, tỉnh thành, ý nghĩa văn hóa, quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu,… là rất lớn. ICANN hiện cung cấp 3 cơ chế bảo vệ đáng chú ý:

Phản đối đăng ký tên miền cấp cao nhất mới (Objection)

Cho phép chính phủ của các quốc gia, tổ chức, các doanh nghiệp gửi hồ sơ đến ICANN để phản đối một đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Trong trường hợp tên miền này xâm phạm đến lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp, gây nhầm lẫn với tên miền hiện có, vi phạm nguyên tắc đạo đức, xã hội được cộng đồng quốc tế công nhận.

Giải quyết tranh chấp

Các tổ chức, doanh nghiệp có quyền khiếu nại với ICANN khi nhà quản lý tên miền gốc xâm phạm lợi ích của tổ chức, doanh nghiệp hoặc trái với nội dung hợp đồng mà nhà quản lý đã ký kết khi cấp tên miền mới cao cấp nhất.

Đăng ký thương hiệu

Cơ chế đăng ký thương hiệu sẽ cung cấp 2 dịch vụ cho các tổ chức, doanh nghiệp khi đăng ký thương hiệu vào cơ sở dữ liệu của Trademark Clearing House.

• Sunrise: ưu tiên đăng ký các tên miền trùng với tên thương hiệu đã đăng ký tại Trademark Clearing House, trước khi tên miền được cấp cho công chúng.
• Trademark Claim: nhận được thông báo khi có đăng ký tên miền trùng với thương hiệu đã đăng ký tại Trademark Clearing House.

Cơ chế đăng ký tên miền Tiếng Việt của ICANN

Kể từ tháng 1 năm 2012, tổ chức quản lý tên miền và địa chỉ internet quốc tế đã triển khai chương trình đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Tên miền cấp cao nhất mới sẽ khác với tên miền cấp cao nhất cũ là tên miền theo quốc gia (.vn đại diện cho Việt Nam) và tên miền theo khu vực(.edu cho giáo dục).

Tên miền cấp cao nhất mới không phân chia theo lĩnh vực và có thể dùng ngôn ngữ riêng của các quốc gia. Tất cả các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp từ khắp nơi trên thế giới đều có thể gửi hồ sơ đăng ký tên miền cấp cao nhất mới để được ICANN duyệt. Việc xét duyệt này được ICANN thực hiện trên nguyên tắc đảm bảo lợi ích quốc gia, cộng đồng và quyền sở hữu trí tuệ, thương hiệu.

Cơ chế bảo vệ quyền lợi đáng chú ý của ICANN là gì?

• Cơ chế phản đối đăng ký tên miền cấp cao nhất mới (Objection).
• Cơ chế giải quyết tranh chấp áp dụng sau khi tên miền cấp cao nhất mới được ICANN cấp và được đưa vào sử dụng bởi nhà quản lý tên miền gốc, nhà đăng ký tên miền.
• Cơ chế đăng ký thương hiệu.

Bộ TT&TT hỗ trợ các doanh nghiệp đăng ký tên miền quốc tế

Việt Nam rất quan tâm về chương trình đăng ký tên miền cao nhất mới của ICANN. Chính sách đảm bảo quyền lợi của quốc gia. Ngoài ra sẽ chủ động tham gia quá trình hình thành chính sách quản lý tài nguyên internet của ICANN.

Bộ TT&TT (Thông tin và Truyền thông) đã cử đại diện để tham gia vào Ban tư vấn các Chính phủ của ICANN, GAC viết tắt của Government Advisory Committee. Được xem là một tổ chức có ảnh hưởng lớn nhất đối với ICANN. Các thành viên trong tổ chức bao gồm những đại diện chính thức của các quốc gia, nền kinh tế và các tổ chức quốc tế.

GAC hiện đang là một trong những tổ chức chính. Họ tham gia vào việc góp ý, xây dựng các quy định, tài liệu hướng dẫn đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Từ đó, đảm bảo theo dõi và đưa ra ý kiến chính thức đối với ICANN. Nhằm ngăn chặn các đăng ký tên miền cấp cao nhất mới có nguy cơ xâm phạm đến lợi ích quốc gia và cộng đồng.

Đối với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp theo dõi và quan tâm có thể tham khảo trực tiếp từ các nguồn thông tin chính thức của ICANN. Hoặc có thể liên hệ trực tiếp đến Bộ TT&TT trong trường hợp cần thiết. Việt Nam sẽ đưa ra ý kiến đến ICANN thông qua đại diện trong tổ chức GAC.

Tổng kết

ICANN tuy không phải là một chủ đề mới nhưng lại rất ít được người dùng internet quan tâm. Bài viết vừa tổng hợp những thông tin xung quanh và có đề cập đến chương trình đăng ký tên miền cấp cao nhất mới. Hy vọng rằng đã mang đến những thông tin hữu ích cho bạn đọc, mọi thắc mắc và ý kiến đóng góp hãy để lại bình luận bên dưới bài viết để được hỗ trợ.

Các bài viết có chủ đề liên quan mà bạn nên xem qua:

• Chuyển nhượng tên miền và những điều cần biết!
• Tên miền chính chủ là gì? Vì sao phải kiểm tra tên miền chính chủ?
• Whois là gì? Cách sử dụng Whois để tra cứu thông tin tên miền